XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa

Testuingurua

Oria ibai nagia Orio-raño luzatzen da.

Bidean, bere ur zikiñez, Aginaga-ko angula-tokirik aberatsenetakoa erabat pozoitzen du.

Oria-ko mendi-artea Gipuzkoa-n zabalena da.

Tokiz edatsuena.

Urumea-koa alde-aldean gelditzen zaio, napar Goizueta ta Artikutza-tik datozen urak karraio.

Itxas inguruan batez ere.

Uste izan danez, orain aspaldiko garaitan, Oria ibaia (edo onen beso bat) Donosti-ko Ondarreta-n itxasoratzen zana zan.

Oria, Urumea, Oyartzun (Pasai-ko kaia) eta Bidasoa lur-koska ariñez berezten dira itxas-inguruan.

Lau ibai auek, Oria-ko alderdi nagusiaren luzapen dirala esan diteke.

Albo auetako langille jendeak, Orio-tik Ondarrabi ta Endaia-ra bitarteko ondartzetara atera oi dira astero.

Eta esku-eskueran gelditzen zaie baita, ipar-sortaldetik ego-sortaldera edatzen dan Naparroa-ko alderdi zabala, Aralar erdi-aldean gelditzen dalarik.

Deba ibaieko alderdiak

Ibai-alde onen sorlekua, Arantzazu, Zaraia ta Elgea-ko mendiak batetik eta Leniz eta Aramaiona-ko sakonak bestetik, dira.

San Prudentzio-n, Mondragoitik (Arrasate-tik) beera, Deba ibaiak Arantzazu ta Oñati aldeko urak jasotzen ditu.

Gero, Bergara ta Plasentzia-tik (Soraluze-tik) barrena, mendi malkarren artean sartzen da.

Maltzaga-n, Eibar-tik datorren Ego ibaia itsasten zaio.

Eta, itxasora baño len, Elgoibar, Alzola, Mendaro ta Deba-ko erriak zearkatzen ditu.

Alderdi au (batetik bestera joanda ikusi genezake), Oria-koa baño itxiagoa da.

Mendiz josiagoa.

Puskarik zabalenak Oñati, Bergara ta Leniz-ko Ibarra ditu.

Estuena Plasentzi-koa (Soraluze-koa).

Lurralde ontan industri-ola asko dago.

Bai metalgintza, bai burni-labe aundi, baita amaika motako lantegi, eundegi ta abar.

Leniz-ko ibarra (Eskoriatza, Aretxabaleta ta Mondragoi-Arrasate berekin dituala), iya Plazentzi-Soraluze, Eibar eta Elgoibar-en aldean jartzeko ainbatekoa da industri-gauzan.

Eibar, berriz, Gipuzkoa-ko erririk lantegiz beteena da.

Oñati ta Bergara ez daude orren itota.

Baserri geiago dituzte.

Deba, inguru artako ondartza-lekurik famatuena da.

Itxasora bide erosoa.

Aretxabaleta ta Aramaiona aldeko baserri alde polita, Leniz lantegi-ibarraren aizebide toki bezela dira.

Eskoriatza, Aretxabaleta, Arrasate (Mondragoi), eta Bergara inguru auetako jende-pil ikaragarriak errez, minutu gutxian, joan ditezke Araba-ko zelaigune zabalera.

Oñati inguruan Araoz, Arantzazu ta Aitzgorri aldeko arboladi ederrak daude.

Mondragoi-tik bertan (Arrasate-tik bertan), Udala mendia eta Bizkai-ko sarrera, Elorrio-zear.

Eibar eta Soraluze (Plasentzi) errez joan ditezke Areitio-ra, Ermua-tik barrena.

Ermua, berriz, Deba aldean dago eta Durango-ko alderdi ederrera jotzen du.

Eibar eta Elgoibar-tik bereala sartu ditezke Bizkai-ko Markina ingurura.

Markina-ko goi-aldera.

Orregatik, ainbeste ola ta lantegi dituan lur-zerrenda onek, ba ditu (itxasoa ta mendia) beretzat naiko atsedengarri.

Gipuzkoa-ko lantegi-erri guzietan gertatzen dan gauza da au, ain zuzen.

Lan-leku ta ola ugariak diran baztarretan, aize garbi ta pakezko toki egokiak ere arkitzen dira, urruti baño len.